Wolfgang Amadeus Mozart

Wolfgang Amadeus Mozart

Wolfgang Amadeus Mozart

เขาคือใคร
ขอแชร์ เล่าสู่ผู้อ่านด้วย เลคเชอร์ วิชาเรียน เมื่อ ปี 2515 ก็แล้วกันนะคะ
Mozart มีชิวิต อยู่ระหว่าง ปี ค.ศ.1756- คศ.1791
อายุ สั้นมาก เลย แค่ 36 ปี เป็น composer ชาว ออสเตรียน ภาพ ของคุณร้อยตะวัน ก็ อายุ ประมาณนี้ อายุ น่า จะใกล้เคียง ขวัญใจสุดที่รัก ยงจุน ของพวกเรา เลย

Composer นี้ยิ่งใหญ่ กว่า song writer ต้องเป็น ทั้ง artist ผลิตงานศิลปะ ขึ้นมาเพื่อ ศิลปะ สำหรับประเทศไทย ณ ปี ที่เรียนวิชานี้ อาจารย์ จาก คณะ อักษรศาสาตร์ (แต่คนเล่าเปล่าเรียนคณะอักษรฯ )ท่านให้จดไว้ ว่า composer ที่ไทย ยกย่อง คือกรมพระยานริศรานุวัติวงศ์ ด้วยผลงาน วัดเบญจมบพิตร และเพลง เขมรไทรโยค
ผู้ที่จะเรียกได้ว่า Composer นั้น
1. ต้องแต่งเพลงหรือผลิตผลงานออกมาแล้ว ได้รับการยกย่อง ว่างานนั้นเป็น Massterpiece ผลงานชิ้นเอก ผลงานชั้นครู
2. Recognisable การยอมรับนับถือในหมู่ ศิลปิน ด้วยกัน
3. Recognisable จากสาธารณะชน หรือมหาชน ด้วย อาจจะไม่มีชื่อเสียง ในยุค ที่ตนเอง มีชีวิตอยู่ ก็ได้ เช่น
Franz Schubert ชาว ออสเตรียน เหมือนกัน เสีย ชีวิตไปแล้ว ตั้ง 40 ปี จึง ได้พบว่า ผลงาน เพลง เป็นระดับ Masterpiece
รวมทั้ง Van Gogh จิตรกร ชาว ฮอลันดา ในสมัยที่มีชีวิตอยู่ มีคนว่ากันว่างานของเขาไม่ใช่ศิลปะ เป็นงานบ้าบอ ด้วยซ้ำไป เป็นต้น

Mozart นับเป็น child prodigy ในยุค Classical
การฟังดนตรี ของชาว ตะวันตก แบ่งเป็น 7 สมัย
1.สมัยฟิ้นฟูศิลปะ Renaissance
2. สมัย Barogue (บาโรค) เป็นภาษา เสปน แปลว่า irregular pearl -ไข่มุก ที่ไม่กลม หรือ หอยที่เบี้ยวไปมา
( ค.ศ 1650-17500)
3.สมัย classical ( ค.ศ1750-1800)
4.สมัย.Transitionsnal ( ค.ศ1800-1825) ( มี บางคนที่ไม่นับสมัยนี้ เพราะ อยู่ซ้อนกัน)
5.สมัย.Romantic ( ค.ศ 1800-1900)
6. สมัย .Impressionistic ( ค.ศ 1875-1925)
7.สมัย .Contemporary or modern ( ค.ศ 1900- ปัจจุบัน )
ไม่แน่ใจ ว่า มีสมัย ที่ 10 หรือยังนะคะ

คนเริ่มมาสนใจ ใน ศิลปกรรม จิตรกรรม และดนตรี กันในสมัย BAROQUE
ศิลปกรรม และจิตรกรรม รวมทั้งสถาปัตยกรรม มีการแบ่ง ยุคสมัย ที่ เรียกไม่เหมือนกัน แต่ บางสมัย ก็เรียก เหมือนกัน
Mozart เล่น เปียโน และแต่งเพลงได้ ตั้งแต่ อายุ 5 ขวบ จึงได้เป็น Child prodigy
ราชสำนัก พากันมาขอดูตัว Mozart ได้ไปแสดงผลงาน ตามราชสำนักต่างๆ รวมทั้งราชสำนัก เวียนนา ในออสเตรีย ใน พระจักรพรรดินี มารี-เทเรส พระราชมารดา พระนางมารีอังตัวแนตต์ ราชินี ฝรั่งเศส ในพระเจ้าหลุยส์ที่ 16
ชีวิต ภายหลัง ของ Mozart ไม่รุ่งเรือง การตาย สันนิษฐานไม่ได้
ว่ากันว่า Mozart มีลางสังหรณ์ของตัวเองก่อนตาย ว่า จะถูกวางยาพิษ แล้ว ก็ ถูกวางยาพิษ จริงๆเป็น ช่วงที่ Mozart ชีวิต ตกต่ำ ยากจนมาก ศพของ Mozart เอาไปฝังไว้ที่สุสานโรคเรื้อน คนไข้อนาถา มีแต่สัปเหร่อ ฝังศพให้ ภายหลังมีคนรู้ว่า เป็นนัก ดนตรี เมื่อ ไปค้นศพ ก็ไม่แน่ใจว่าใช่ Mozart หรือไม่ เพราะที่สุสาน มี กะโหลกศพ 2 กะโหลก ไม่รู้ว่า กะโหลกไหน เป็นของ Mozart
ในสมัย ของ Mozart นิยม อิตาเลี่ยน โอเปร่า ใครจะดังในยุคนั้น ต้องแต่งเพลง ตาม อิตาเลี่ยนโอเปร่า และ Mozart ก็แต่งตามสมัยนิยมในครั้งนั้น
เสียง ที่ใช้ เป็น Baritone คือเสียงระดับกลาง ชาย ต้องเสียงดังเพื่อ สู้กับเครื่องดนตรี ทั้งวง100 กว่าชิ้น ได้ ต้องร้องเสียงดังและกินเวลานาน อาจถึง 3 ชั่วโมง
เพลงร้องใน อุปรากร ต้องเป็นตัวเด่นเท่านั้นที่ร้อง เช่น พระเอก นางเอก เสียง baritone เป็นเสียงร้องของพระเอกรอง
โอเปร่า หรืออุปรากร
นักร้องต้องแบ่งระดับเสียงเพื่อใช้ร้องตามบทบาท
ฝ่ายหญิง
เสียงสูง คือ soprano
เสียงกลาง คือ Mezzo soprano
เสียงต่ำ คือ Alto หรือ Contralto

เสียงสูง Soprano จะ แหลม และไพเราะเพราะพริ้ง คล้ายเสียงนกร้องสดใส คนร้อง เป็น นางเอก หรือตัวเอก ที่มีบทมาก อายุน้อยเป็นหญิงสาว และเด็ก
เสียงกลาง Mezzo Soprano เป็นตัวรองลงมา แต่บางที ก็เป็นนางเอกได้
เสียงต่ำ Alto นิยมใช้คำนี้มากกว่า contralto ต้องเป็นตัวมีอำนาจ หรือตัวแม่ หรือ แม่มด
ฝ่ายชาย

เสียงสูง คือ tenor
เสียงกลาง คือ baritone
เสียงต่ำ คือ bass

พระเอก Tenor เสียงสูง แหลม สดใส
พระรอง หรือผู้ช่วย Baritone เสียงทุ้มลงมานิด มีความหนักแน่น
เสียงต่ำ Bass เหมาะกับผู้มีอำนาจฝ่ายชาย เช่น กษัตริย์ ขุนนาง ผู้ร้าย และโจร

การจะสร้างโรงอุปรากร ต้องเชิญ นักร้องที่มีชื่อเสียงเหล่านี้มาทดสอบ ต้อง ตะเบ็งเสียงร้อง ให้ คนที่นั่งแถวหลังสุด ได้ยิน ผู้ร้องต้องมีกำลังวัตต์สูง บางคน เช่น ครูโช ร้องจนกระจกแตก

กรุงเวียนนา ประเทศออสเตรีย ใน คศ. 17-18-19 เป็นศูนย์กลางการดนตรี ของ ยุโรป ขนาด Beethoven ชาว กรุง born ประเทศ เยอรมัน ยัง ต้องมาเวียนนา

สมัยเรียน อาจารย์ มีภาพวาด มาฉายให้ชม ความรุ่งเรือง ของเวียนนา โดย เฉพาะ เพลงWaltz ที่สุดแสนไพเราะ Blue Danube ที่ดังก้องโลก เป็น the Great Waltz ของ Johann Strauss
จำได้ ถึงภาพ ลำน้ำ ที่ทอดยาวสุดลูกหูลูกตา คลาคล่ำ ไปด้วย ผู้คน และนักดนตรี ที่บรรเลง เพลง ตามริมฝั่งน้ำเป็นระยะ ๆ สายน้ำสีน้ำเงิน สะท้อนเงา แสงจันทร์เ ป็นเงินยวง บางครั้ง ก็สะท้อนพียง แสงดาว จากฟากฟ้า และแสงไฟ ตามโอกาสต่างๆ
เหมือนวิมานเมืองแมน จริงๆ คลอเคล้าด้วยเพลง ที่บรรเลง ไพเราะเพราะพริ้ง
ตอนนั้น ไม่เคยโดดเรียน วิชานี้เลย อาจารย์ ก็แสนหล่อ เรียนในห้องประขุมคณะ เก้าอี้นั่งเหมือนโรงหนัง แอร์ เย็นฉ่ำ แต่บางวัน ที่ต้องฟัง เพลง ก็ ฟังไม่ค่อย จบเพลง หรอก ค่ะ เพราะ เพลงยาวมาก และอาจารย์ ก็ หยุด อธิบาย จุดสังเกต ต่างๆ ของ แต่ละเพลง
ตอนเริ่มเรียนบท ปรัชญา การปฎิวัติ อุตสาหกรรม ก็แอบนั่งหลับ เกือบทุกที ส่วน จิตรกรรม ศิลปกรรม สถาปัตยกรรม ก็ยัง พอ มีภาพ สวยๆ ให้ไม่ง่วง เท่าไหร่ แต่ช่วงดนตรี ชอบมากๆ เลย อยากกลับไปเรียนอีกจังเลย เพราะ คืน ความรู้ กลับไปให้อาจารย์ เกือบหมดแล้ว

Franz Schubert

คุณ ร้อยตะวัน คะ ขอเพลง Blue Danube หรือ Serenade de Schubert บ้างซีนะคะ ขอบคุณค่ะ

พอกลับมาจากที่ทำงาน ก็ได้ ฟังเพลง ที่ร้องขอ ไพเราะจริงๆ ขอบคุณมากค่ะ

ขอเล่าสั้นๆ ถึง Franz Schubert และ Serenade

Franz Schubert ( ค.ศ. 1797-1828 ) เกิดตามหลัง Mozart เสียชิวิตไม่นาน

Schubert เป็นชาว ออสเตรียโดยแท้ ถือว่า เป็นคนอาภัพ ได้รับฉายา ว่า แกะของพระเจ้า ไม่อวดเบ่ง( ตอนเรียน ไม่ได้สนใจ ที่จะเรียนถามอาจารย์ ว่า แกะของพระเจ้าหมายถึงอะไร ผู้ รู้ ช่วยเล่าหน่อยนะคะ และ นักดนตรี ท่านอื่น อวดเบ่งกันหรืออย่างไร เพิ่งมาสงสัยนี่นา)

Schubert ตายไปแล้วถึง 40 ปี จึงมีชื่อเสียง ยามมีชีวิตอยู่ ยากจนมาก กระดาษจะเขียนโน๊ตเพลง ก็ไม่มี ต้องไปขอเขามาแล้วลบให้สะอาด เพื่อใช้เขียนเพลง มีอายุ เพียง 31 ปี สั้น กว่า Mozart อีก เสียชีวิตเพราะไข้รากสาด คนในสมัยนั้น กลัวโรคนี้กันมาก

Schubert ได้ดีเพราะเพื่อน มีความสามารถ ถือเป็นคนเก่งในการประดิษฐ์แนวทำนอง Melodic invention และได้ ประดิษฐ์ แนวทำนอง Serenade ( ในสมุด เลคเชอร์ จด มาแบบนี้จริงๆ ค่ะ อาจารย์ ใช้คำว่า ประดิฐ์ ทำนอง เอจะมีคนท้วงไหมคะ จำได้ว่า อาจารย์สอน มีลักษณะ เหมือน เป็นนักเรียนนอก คงจบมาไม่นานด้วย)

SERENADE เป็น night music

SERENADE มาจากภาษาอิตาลี่ยนว่า SERENATA เกิด ที่อิตาลี่ เป็นความนิยมของชายหนุ่ม พอกลางคืน ก็จะชวนสมัครพรรคพวก และ มีคนร้องไปร้องเพลงใต้หน้าต่างบ้านผู้หญิงที่พึงใจ หากสาวเจ้าพอใจชายหนุ่มคนนี้ ก็จะเปิดหน้าต่างออกมานั่ง ที่หน้าต่าง และยิ้มให้ ถ้า ไม่พอใจ ไม่ชอบใจชายหนุ่ม ก็ จะเปิดหน้าต่างเหมือนกัน แต่สาดน้ำลงมา ( คงเปียกปอนกันไปหมด ทั้งชายหนุ่ม สมัครพรรคพวก และนักร้อง)

ต่อมา เป็นเพลงในอุทยาน สวนสาธารณะ เป็นเพลงใช้ล่องเรือ ตอนกลางคืน

โรแมนติก จริงๆ นะคะ คนในยุค คริสตศตวรรษ ที่ 17-18

มี Schubert แล้ว ต่อมา ในระหว่าง คศ 1810- 1849 ก็ มี นักดนตรี ชื่อ Robert Schumann ชาว เยอรมัน ด้วยนะคะ และถือ ว่า เป็นนักดนตรี สมัย Romantic รุ่นแรกๆ ชีวิต เศร้าระทม ขมขื่น กว่า ตั้งแต่เด็กเลยทีเดียว ในบั้นปลาย เสียสติ ถึงขั้นจะกระโดด น้ำตาย ที่แม่น้ำไรน์ เป็น บ้า และตายในโรงพยาบาล บ้า เศร้าจนไม่อยากเล่า แล้ว

จาก SERENATA ของชาว อิตาเลี่ยน กลับมา ที่ WINTER SONATA ของชาว โคเรียน กันดีกว่า ยังไง ชีวิต ของ คัง จุนซาง และ ลี มินฮุง น่ะ ก็ราบรื่น สุขสบาย ร่ำรวย มั่งมี อยู่ ในระดับ เจ้าชาย เชียวนะ มีชีวิต ดีกว่า นักดนตรี ก้องโลก ทั้งสามท่าน มากมาย

Amonrbyj